مطالعه و بررسی فون سوسماران خانواده لاسرتیده در استان آذربایجان شرقی

چکیده: استان آذربایجان شرقی با وسعت 46930 کیلومتر مربع در منتهی الیه شمال غربی ایران قرار گرفته است که از امتداد روزخانه ارس با کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان همجوار می باشد. این استان از یک طرف با قرار گرفتن در محل تلاقی البرز و زاگرس دارای دامنه ها و دره های سر سبز بوده و از طرف دیگر در محل برخورد رشته کوه های زاگرس و آرارات قرار گرفته و تحت تأثیر جریانات آب و هوایی مدیترانه ای و اطلس شمالی می باشد. منطقه ارسباران در شمال استان و هم مرز با کشور آذربایجان و ارمنستان قرار دارد که بخش عمده این مطالعه در این ناحیه انجام شده است. 54 نمونه جمع آوری شده در این مطالعه ، متعلق به 5 جنس (darevskia ,eremias, iranolacerta ,lacerta ,ophisops) ، مربوط به خانواده لاسرتیده ها است. که شامل 7 گونه (o.elegan ، l.strigata، l.media ، l.brandtii ، e.strauchi ، e.pleskei ، d.raddei ) می باشد. در این میان گونه های darevskia raddei و ophisops elegans دارای جمعیت های زیادی در استان می باشند. با توجه به فراوان بودن نمونه های متعلق به گونه ophisops elegans دوشکلی جنسی مورد بررسی قرار گرفت. در بین صفات مورد مطالعه، پهنای کلواک به عنوان کلیدی ترین صفت در دوشکلی جنسی مشاهده شد.